طبق آماری که وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه اعلام کرده، علاقهمندی ایرانیان به گردش در میان شهرهای ترکیه بیشتر شده است. بر اساس این آمار که در سال 2019 بهروز رسانی شد، ایرانیها پس از شهروندانی از روسی، آلمان، بلغارستان و بریتانیا بیشترین تعداد گردشگر را در این کشور دارد. این آمار در سال 2018 عدد 1,700,385 نفر گردشگر را نشان داده، در صورتی که در سال 2019 این رقم به 2,102,890 رسیده است و جهش چشمگیری را نشان میدهد. ایرانیان علاقه وافری به جاذبههای گردشگری ترکیه نشان دادهاند و زمان قابلتوجهی را هم در مراکز خرید ترکیه گذراندهاند.
شهرهای دیدنی ترکیه
در سفر به ترکیه، برای اولین بار یا چندمین بار، انتخاب شهر مقصد اهمیت پیدا میکند؛ چرا که این کشور در تمامی شهرهایش به نحوی متفاوت و غافلگیر کننده، زیبایییش را به رخ میکشد. راه سفر تنها به برخی از شهرهای پر گردشگر سری زده تا گوشهای از این پهنه یشمین را به اهل سفر و گردش معرفی کند.
جاذبههای گردشگری استانبول
بیزانیوم باستان، قسطنطنیه قدیم و استانبول امروز بزرگترین شهر ترکیه محسوب میشود که دو قاره آسیا و اروپا را به یکدیگر متصل کرده است. نقطه تلاقی این دو قاره، تنگه بسفروس نام گرفته که با نامهای تنگه بُسفر و تنگه استانبول هم شناخته میشود و دو دریای سیاه و دریای مرمره را به رسانده است. در سال 2014 استانبول میزان بالاترین گردشگر را به نام خودش به ثبت رساند و با کنار زدن غولهای گردشگری همچون لندن در انگلیس و رم در ایتالیا، بالاترین آمار گردشگر را در سایت مشهور تریپ ادوایزر به نام خودش به ثبت رساند. بناهای تاریخی استانبول روایتی مصور از تاریخ ژرف و حیرتانگیز این شهر دیرینه هستند؛ بناهایی مانند ایاصوفیه، مسجد کبود و کاخ توپکاپی از جمله مشهورترین جاذبههای دیدنی استانبول محسوب میشوند. بعد از گذر از تاریخ در میان دیدنیهای این شهر، میتوان استانبول مدرن را در خیابان استقلال در محله بیاغلو شاهد بود. شاید هدف از سفر به استانبول دیدن بخش اروپایی آن باشد اما از دیدن بخش آسیایی و ساحل خوش منظر قاضیکوی Kadıköy نباید غافل شد. صحبت از جاذبهها و دیدنیهای استانبول خود فرصت مجزایی میطلبد؛ پس کلام را کوتاه میکنیم تا به دیگر شهرهای مخاطبان ایرانی هم سری بزنیم.
قونیه
مجله بریتانیکا شهر قونیه را یکی از کهنترین مراکز تمدن در جهان میداند و قدمت یکجا نشینی در این سرزمین را به هزاره سوم پیش از میلاد نسبت داده است. اما آنچه که با شنیدن نام قونیه در خاطر ایرانیان نقش میبندد اشعار و لطایف نقض مولانا شاعر آرمیده در این خاک است. این شهر محل زندگی و آرامش مولانا جلالالدین محمد بلخیست؛ آرامگاه این شاعر و عارف نامی در مسجدی در جوار مقبره سلطان علاالدین کیقباد اول به چشم میخورد. این شهر که آخرین محل زندگی مولاناست، زادگاه صوفیه و مولویان در سال 1273 میلادی هم بوده و درویشان را خانه و کاشانه است. افزون بر حضور حُرم مولانا در سایهسار این شهر، شهرت جهانی این شهر به دلیل تولید فرش ترکیست. قونیه از دوره رنسانس یا به بیانی دیگر، از اواخر قرن پانزدهم صادر کننده فرش به اروپا بوده است. در اینجا باید خاطر نشان کرد که در این دورهها عثمانی به قدرت میرسد و این شهر از تسلط ایرانیان خارج میشود.
آنتالیا
یکی از مهمترین شهرهای توریستی ترکیه شهر آنتالیا مرکز استان آنتالیاست که به عنوان مرکز گردشگری و تفریحی در ترکیه محسوب میشود. طبیعت آنتالیا یکی از جذابترین دیدنیهای ترکیهست که یکی از این جاذبههای هیجانانگیز، مجموعه آبشارهای دودن Düden Waterfalls نام دارد. سواحل خوشمنظر این ناحیه بسیار مورد توجه ایرانیان قرار گرفته است و به همین خاطر مقصد بسیاری از سفرهای ترکیه برای ایرانیان به شهر آنتالیا ختم میشود. به دلیل پوشش گیاهی انبوه و مناظر ساحلی دلربا، در گذشته این شهر محل استراحت و اقامت تاجران مسیحی بوده و رفتوآمدهای بسیار در این منطقه توسط خارجیها موجب شده در تمامی حکومتها دژهای نظامی و تمهیدات دفاعی در آن بسیار مستحکم و غیرقابل نفوذ باشد. آنتالیا حاکم بسیاری داشته که بناهای تاریخی بیشماری از این دورههای تاریخی به جا مانده است. یکی از قدیمیترین جاذبههای تاریخی آنتالیا آمفی تئاتر آسپندوس نام دارد که در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این بنای ارزنده تاریخی در 7 کیلومتری شهر باستانی سریک در کنار مجموعههای تاریخی متعدد دیگری واقع شده به دلیل موقعیت جغرافیایی آن در خارج از شهر ممکن است مورد غفلت واقع شود. تئاتر آسپندوس در قرن دوم پس از میلاد و در زمان حکومت رومیان به پادشاهی مارکوس اورلیوس با گنجایش 15 تا 20 هزار نفر بنا شد. امروز این بنای زیبا کاملا مورد بازسازی قرار گرفته و در همایشهای هنری مورد استفاده قرار میگیرد. برای تماشای تاریخ در این سرزمین باید لباس و کفشِ مناسب طبیعتگردی داشت.
ازمیر
سومین شهر بزرگ ترکیه ازمیر نام دارد که به دلیل نزدیکی بعد مسافتی، بسیار مورد توجه ایرانیها قرار گرفته است. برای افرادی که به منظور خرید به ترکیه سفر میکنند ازمیر مقصد مناسبیست. اگر در روزهای هایسیزن به ترکیه سفر میکنید، ازمیر جایگزین مناسبی برای استانبول است تا به دور از شلوغی و ازدحام گردشگران، هم از طبیعت و زیباییهای شهر لذت ببرید و هم در مراکز خرید گشتی بزنید. البته پاکی و مطبوعی آبوهوای ازمیر به نسبت استانبول ارجح و دلچسبتر است. بسیاری از شهروندان ترکیه معتقد هستند ازمیر فراتر از دیگر نقاط استانبول برای زندگی مناسب است؛ آمار روزافزون مهاجرت شهروندان ترکیه از دیگر شهرها خصوصا استانبول به ازمیر، گویای این امر است. ازمیر یکی از قدیمیترین تمدنهای منطقه مدیترانه محسوب میشود؛ سمورنا نام شهری در دوران باستان است که در سواحل غربی آناتولی واقع شده بود. قدمت این شهر به یازده سال پیش از میلاد باز میگردد و بقای آن هنوز هم در ازمیر کنونی وجود دارد و از مهمترین جاذبههای تاریخی این شهر محسوب میشود. گفته میشود نام «ازمیر» فرم تغییریافته سمورناست.
مارماریس
یکی از بهترین شهرهای ترکیه برای سفرهای تابستانی ماماریس است؛ شهری جا گرفته در انبوهی از درختان و احاطه شده توسط صخرههای ساحلی و شنهایی نقرهای که در تابش آفتاب تلالو چشمنوازی دارند. دو تپه پوشیده از درختچههایی یشمین نگهبانان استوار شهر مارماریس هستند که چشمانداز دلفریبی به محوطه اطراف شهر بخشیدهاند. در سینه یکی از این کوههای محافظ حفاریهایی به چشم میخورد که به مقبرههای صخرهای کاریان مشهور است. این مقبرهها در دل صخرهها حکاکی شدهاند و گردشگران تنها با قایق و از فاصله مشخصی میتوانند از آنها دیدن کنند. در فاصله چندکیلومتری از شهر نیز قُل دیگر این بناهای باستانی آرام گرفته و به دلیل محافظ از آنها، امکان دیدن از نزدیک وجود ندارد. این شهر میزبان درخوری برای ماجراجویان طبیعت است؛ چرا که در میان جنگلهای سبز و اسرارآمیز آن، یادمانهایی از تاریخ نیز بهچشم میخورد. در مارماریس طبیعت در تاریخ گره خورده و با عزم دیدن جاذبههای تاریخی میتوان از طبیعت این شهر نیز لذت برد. به حق است اگر بگوییم مارماریس با شهرهای دیگر ترکیه تفاوت بسیاری دارد.
بدروم
یکی از شهرهای توریستی در جنوب ترکیه، بودروم یا بدروم نام دارد و به معنای پایین است. این شهر جزیرهای تابستانهایی گرم و زمستانهایی معتدل دارد. بدروم هم مانند مارماریس طبیعت و تاریخ را برای گردشگران ماجراجوی این شهر بهیکجا عرضه میکند. سواحل زیبای صخرهای و شنی در کنار بناهای تاریخی ارزنده به طبع هر گردشگری مطبوع و دلچسب خواهد بود. یکی از عجایب هفتگانه دنیای باستان که در شهر بدروم نهفته، آرامگاه هالیکارناسوس نام دارد که در سالهای 353 تا 350 پیش از میلاد در دوره اردشیر سوم برای پادشاهان این سرزمین «کاریا» و «ساتراپ» ساخته شد. این بنای خارقالعاده به دستور آرتمیس بانوی دریادار هخامنشی برای همسرش ساخت که خود نیز بعدها در کنار او آرام گرفت. این بنا توسط دو معمار یونانی نامهای ساتیروس و پیتیس طراحی و ساخته شد و برای چندمین بار شکوه معماری یونانی را به رخ کشیدند؛ اما جهالت بخش اعظمی این بنای با شکوه را ویران کرد.
ماردین
قدمت شهر ماردین به سال 2200 پیش از میلاد میرسد؛ این شهر محل زندگی قوم آکد بود که در سرزمین میانرودان زندگی میکردند. این شهر که تمدنش را برفراز قلهای گسترده است، پادشاهی نامدارانی همچون امیران ترک سلجوقی بهنام آلارتق یا بهقول ترکها آرتوکلو، جهانگیرشاه آققویونلو، اردشیر ساسانی و سلطان سلیم اول از عثمانیان را در خاطراتش مصور کرده است که در قالب بازماندههایی از تاریخ در قالب خرابهای از ارگ رومی، مسجد و مکتبخانههایی متعدد قابل تماشاست.
دیدن این شهر تاریخی به دوستان تاریخ ایران و آسیا بسیار توصیه میشود. جذابیت این محل باستانی تلاقی فرهنگی و تاریخی آن با کشور ماست و برای ایرانیها جذابیت بسیاری دارد؛ گویی یکی از شهرهای باستانی در خاک ایران را نظاره میکنید.