اگه تا به حال تجربۀ سفر خارجی هم نداشته باشید، حتما اسم ویزا یا ویزای شنگن به گوشتون خورده. ویزا یا همون روادیدِ فارسی، مدرکیِ که اجازه اقامت شما در خاک اون کشور رو تعیین میکنه و به نوعی مجوز ورود شما به کشور مقصد محسوب میشه. ویزا یا به شکل مهر و برچسب روی صفحه پاسپورت ثبت میشه یا نامهایِ که به امضا و مهر مسئول اداره مهاجرت رسیده و اعتبار پیدا کرده. ویزا بعد از پاسپورت، مهمترین مدرکیه که برای ورود به یه کشور باید همراه داشت.
سال 1985 چندتا کشور پیمانی به اسم شنگن (Schengen) بستند که طبق اون پیمان کشورهای عضو برای تردد نیازی به ویزا ندارن. این پیمان در محلی به اسمِ شنگن در لوگزانبورگ منعقد شد و اسم اون محل برای عنوان این پیمان و ویزا انتخاب شد. اون سال تنها 5کشور عضو این پیمان شدند، اما امروز 26 کشور به عضویت شنگن درومدند؛ این کشورها شامل اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، پرتغال، آلمان، هلند، بلژیک، لوکزامبورگ، سوئد، نروژ، فنلاند، لهستان، دانمارک، مجارستان، لتونی، لیتوانی، اسلواکی، اسلوونی، استونی، چک، اتریش، ایسلند، سوئیس، لیختن اشتاین و یونان هستند.
پاسپورت یا گذرنامه هم دفترچهای به زبانهای فارسی و انگلیسیِ که مشخصات فردی روی اون درج شده. در واقع پاسپورت همون شناسنامۀ بینالمللی شماست که تجربههای سفر شما رو به ثبت رسونده. پاسپورت بعضی از کشورها از اعتبار بالایی برخورداره و نیاز شهروندان اون کشور رو به ویزای خیلی از کشورا رفع کرده. معتبرترین پاسپورت متعلق به کشور ژاپن هست که امکان ورود به 190 کشور دنیا رو بدون ویزا برای شهرونداش ایجاد کرده. یعنی دارندۀ پاسپورت ژاپن بدون دریافت ویزا میتونه به 190 کشور جهان سفر کنه. برعکس ضعیف ترین پاسپورت دنیا هم متعلق به کشورهای عراق، افغانستان و سوریه هست.
باتوجه به هدف سفر، ویزا به سه نوع ویزای گردشگری، ویزای تجاری و ویزای تحصیلی تقسیم میشه که برای درخواست هرکدوم از اونا، باید مدارک خاصی رو ارائه کرد. همونطور که از اسمش پیداست ویزای گردشگری برای سفرهای کوتاهمدت صادر میشه و برای دیدن اقوام، گردش و دیدن جاذبههای کشور مقصد و ... بهکار میره. برای گرفتن ویزای گردشگری دو راه پیش روی گردشگر هست؛ درخواست آنلاین از طریق سایت رسمی سفارت کشور مقصد یا مراجعه حضوری به اون سفارت. البته خیلی از کشورها هم هستن که ویزاشون داخل فرودگاه یا مرز صادر میشه و تنها با داشتن پاسپورت میشه برای سفر اقدام کرد. بعض از کشورها هم برای سفر توریستی بهطور کل نیازی به ویزا ندارن! همهچی به کشور مقصد شما بستگی داره.
برای اهداف کاری، تجارت، کسبوکار، شرکت در جلسات و کنفرانسها و ... ویزای تجاری صادر میشود. مدت زمان اعتبار این ویزا بستگی به فعالیت متقاضی داره، البته دعوتنامه کاری که فرد رو به کار یا حضور در جلسه و سمینار فرا خونده، روی مدت زمان اقامت تاثیر داره. اما در کل ویزای تجاری جزو ویزاهای کوتاهمدت محسوب میشه.
برای ادامه تحصیل توی دانشگاهها و موسسات آموزشی کشورهای خارجی باید بعد از گرفتن پذیرش تحصیلی، برای ویزای تحصیلی اقدام کرد. ویزای تحصیلی مجوز اقامت موقت دانشجو محسوب میشه که اعتبار اون تا پایان دوران تحصیل برآورد میشه. هر کسی از سن 4سال به بالا میتونه برای ویزای تحصیلی اقدام بکنه اما شرایط کشورها با هم متفاوته و ممکنه ویزای سن خیلی پایین یا برعکس ویزای افرادی با سن بالا، تنها به دلیل سن رد بشه. پس باز هم باید شرایط کشور میزبان رو مطالعه کنیم.